معمای عجیب لوبیا چیتی در بازار ایران! / ردپای دلالان در سفره شما
در حالی که رئیس اتحادیه بنکداران از یک آرامش و ثبات ۲۰ روزه در بازار حبوبات خبر می‌دهد، یک واقعیت عجیب و گزنده در عمق این بازار جریان دارد که مستقیماً جیب و سفره مصرف‌کننده ایرانی را هدف گرفته است. بررسی قیمت‌ها نشان می‌دهد که یک معمای پیچیده در بازار لوبیا چیتی، یکی از اصلی‌ترین اقلام سبد خانوار، شکل گرفته است: محصولی که در خاک ایران کشت می‌شود، به مراتب گران‌تر از نمونه وارداتی آن به فروش می‌رسد و فاصله‌ای نجومی بین قیمت پرداختی کشاورز و رقمی که شما در فروشگاه می‌پردازید، وجود دارد.
مقامات صنفی اطمینان می‌دهند که هیچ کمبودی در تامین لوبیا چیتی وجود ندارد و انبارها پر از محصول داخلی و وارداتی است. اما همین فراوانی، پارادوکس قیمتی را عجیب‌تر می‌کند. در حال حاضر، قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی ایرانی در بازار عمده‌فروشی (بنکداری) بین ۳۴۰ تا ۳۶۰ هزار تومان است، در حالی که نمونه وارداتی آن با قیمتی بسیار پایین‌تر، یعنی بین ۲۷۰ تا ۲۸۰ هزار تومان عرضه می‌شود! این اختلاف ۸۰ هزار تومانی به ازای هر کیلوگرم، این سوال اساسی را ایجاد می‌کند که چرا مصرف‌کننده ایرانی باید برای محصول کشور خودش، هزینه بیشتری نسبت به کالای وارداتی بپردازد؟
سفر تکان‌دهنده از مزرعه تا آشپزخانه: سود ۱۵۰ هزار تومانی در جیب کیست؟
اما این تمام ماجرا نیست. پرده دوم این نمایش، زمانی کنار می‌رود که پای صحبت‌های معاون وزیر جهاد کشاورزی می‌نشینیم. او انگشت اتهام را مستقیماً به سمت «دلالان» نشانه می‌رود و از یک فاصله قیمتی هولناک پرده برمی‌دارد. به گفته او، قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی که از کشاورز زحمتکش «سر مزرعه» خریداری می‌شود، تنها بین ۲۸۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. اما همین محصول پس از عبور از یک زنجیره واسطه‌گری، با قیمتی بین ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد! این یعنی یک سود حداقل ۱۵۰ هزار تومانی به ازای هر کیلوگرم که نه در جیب کشاورز می‌رود و نه به نفع مصرف‌کننده است؛ سودی که در مسیر مزرعه تا آشپزخانه شما، توسط یک شبکه قدرتمند بلعیده می‌شود.
ثبات روی کاغذ، تلاطم در سبد خرید
بنابراین، اگرچه در ظاهر و در آمارهای رسمی، بازار حبوبات «باثبات» اعلام می‌شود، اما واقعیت برای شهروندان چیز دیگری است. این ثبات، ثباتی گران‌قیمت است که با وجود فراوانی کالا، مصرف‌کننده را مجبور به پرداخت هزینه‌های گزاف می‌کند. در حالی که عرضه کالا تضمین شده، به نظر می‌رسد امنیت جیب مصرف‌کننده در برابر حلقه‌های واسط و سودهای نامتعارف، هنوز تضمین نشده است.
