راز بزرگترین شکارچی زمین فاش شد/ پایان یک افسانه علمی!
یک جدال علمی دیرینه بر سر هویت یکی از مرموزترین دایناسورهای تاریخ به پایان رسید و پادشاهی بلامنازع «تیرانوسوروس رکس» (T-Rex) به عنوان تنها شکارچی راس هرم غذایی دوران کرتاسه، با چالشی جدی روبرو شد. کشف یک فسیل استثنایی و بینظیر از یک نبرد مرگبار که ۶۶ میلیون سال پیش در رسوبات مونتانا مدفون شده، ثابت کرد که «نانوتیرکس» (Nanotyrannus) نه یک تیرکس نوجوان، بلکه گونهای کاملاً مستقل، شکارچیای چابک و یک ماشین کشتار مرگبار بوده است.
این کشف شگفتانگیز که دیرینهشناسان آن را فسیل «دایناسورهای مبارز» نامیدهاند، صحنهای بینظیر را به تصویر میکشد: اسکلت تقریباً کامل یک نانوتیرکس در کنار یک تریسراتوپس (دایناسور گیاهخوار شاخدار) حفظ شده است. وضعیت قرارگیری اسکلتها حاکی از آن است که این دو غول باستانی در لحظه مرگ در حال نبرد با یکدیگر بودهاند؛ یک سند علمی منحصربهفرد از رویارویی شکارچی و طعمه.
راز استخوانها: پایان فرضیه «تیرکس نوجوان»
دانشمندان برای دههها بر این باور بودند که اسکلتهای کوچکتر و لاغرتر کشفشده، متعلق به نوجوانان تیرکس هستند که هنوز به بلوغ نرسیدهاند. اما بررسی دقیق استخوانهای فسیل جدید همه چیز را تغییر داد. تحلیل حلقههای رشد در استخوان این نانوتیرکس نشان داد که این جانور دستکم ۱۴ سال سن داشته و رشد آن در سالهای پایانی عمرش به شدت کند شده بود؛ نشانهای قطعی از رسیدن به بلوغ کامل. این مدرک قاطع، فرضیه «نوجوان بودن» را برای همیشه باطل کرد.
دو شکارچی، دو استراتژی مرگ: تفاوتهای نانوتیرکس و تیرکس
این کشف نشان میدهد که در اواخر دوره کرتاسه، دو گونه از تیرانوسورها با استراتژیهای شکار متفاوت در کنار هم زندگی میکردند:
- تیرانوسوروس رکس (T-Rex): یک شکارچی غولپیکر و قدرتمند با آروارههایی برای خرد کردن استخوان. دندانهای آن خمیده و ارهای بودند و برای درهم شکستن طعمههای بزرگ طراحی شده بودند.
- نانوتیرکس (Nanotyrannus): یک شکارچی لاغرتر، سریعتر با پاهایی بلند و بدنی چابک که برای تعقیب و گریز ساخته شده بود. این دایناسور بیش از ۶۰ دندان صاف و تیغمانند داشت که برای بریدن و پاره کردن گوشت ایدهآل بودند، نه خرد کردن استخوان.
این یافتهها نشان میدهد که نانوتیرکس با تکیه بر سرعت و چابکی خود، یک جایگاه اکولوژیکی متفاوت از پسرعموی غولپیکر خود را اشغال کرده بود. پژوهشگران حتی پا را فراتر گذاشته و این گونه را به دو دسته مستقل تقسیم کردهاند: Nanotyrannus lancensis و گونه جدید Nanotyrannus lethaeus، که نشان از تنوع بیشتر در میان این شکارچیان مرگبار دارد.