خرید خودرو تبدیل به آرزو شد؟

افزایش سرسام‌آور قیمت خودروهای داخلی، به ویژه ارزان‌ترین مدل‌ها مانند کوییک و ساینا یکی از بزرگترین چالش‌های معیشتی سال جاری است.

در حالی که خودرو باید به عنوان یک ابزار ضروری برای جابجایی، کسب درآمد یا حتی حفظ ارزش پول در سبد دارایی خانوار جای گیرد، قیمت‌های فعلی عملاً آن را از دسترس بخش بزرگی از جامعه خارج کرده است. این وضعیت، که در آن ارزان‌ترین خودروی داخلی (کوییک) اکنون به بهای سنگین 730میلیون تومان عرضه می‌شود، نشان می‌دهد که خودرو دیگر کالای مصرفی نیست، بلکه به یک «دارایی لوکس و سرمایه‌ای» تبدیل شده است؛ دارایی‌ای که تنها برای کسانی قابل تملک است که از نوسانات بازار سود می‌برند، نه کارگرانی که درآمدشان با تورم همخوانی ندارد.

سمیه گلپور، رئیس کمیته بانوان کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران  با اشاره به اینکه ارزان‌ترین خودرو بازار داخلی به 730 میلیون تومان رسیده و خودرویی مانند دنا پلاس اتوماتیک از مرز یک و نیم میلیارد تومان گذشته است، افزود: وقتی ارزان‌ترین دروازه ورود به طبقه متوسط یا حتی راهی برای کسب درآمد (از طریق مسافرکشی) یعنی خرید خودرو، از دسترس خارج می‌شود، یعنی سیاست‌های اقتصادی نتوانسته‌اند اهداف حمایتی خود را اجرا کنند. برای کارگری که حقوق ماهانه او به سختی هزینه‌های زندگی اولیه را پوشش می‌دهد، 730میلیون تومان تبدیل به یک«کوه» شده است، نه یک «هدف قابل دستیابی».

وی با بیان اینکه بسیاری از کارگران بیکار شده به سمت مسافرکشی روی می‌آورند تا با درآمد روزانه، شکاف درآمدی را پر کنند. اما اکنون با این قیمت ها این موضوع هم برای آنها سد شده است گفت:زمانی مسکن برای کارگران رویای دست نیافتی بود.در حال حاضر شرایط قیمت خودرو به گونه ای شده است که ارزان‌ترین خودرو نیز برای کارگران با 12میلیون حقوق دست نیافتی شده است. شرایط اقساطی که برخی شرکت های خصوصی ارائه می کنند، ابزاری برای به دام انداختن بیشتر است. اگر اقساط ماهانه خودرویی - حتی قسط اولیه - هم‌تراز یا بیشتر از حقوق یک کارگر باشد، این یعنی خرید خودرو به جای تأمین نیاز، تبدیل به بدهی ساختاری بلندمدت می‌شود. کارگر در این شرایط، درآمد ماهانه خود را از دست می‌دهد و آن را به بدهی برای تأمین یک دارایی تبدیل می‌کند که ارزش آن نیز دائماً در حال نوسان است. این روش، نه تنها شغل ایجاد نمی‌کند، بلکه کارگر را در چرخه‌ای از استرس مالی گرفتار می‌سازد.

گلپور بیان کرد:وقتی تولید خودروهای داخلی نتوانسته عرضه را با تقاضای واقعی تطبیق دهد و در عین حال، قیمت‌گذاری توسط عوامل غیرتولیدی (مانند نوسانات نرخ ارز و انتظارات تورمی) تعیین می‌شود، نتیجه همین است. خودرو از یک وسیله حمل و نقل و سرمایه مولد تبدیل شده به یک «سپر تورمی». مردم پول خود را برای حفظ ارزش سرمایه، به سمت این بازار می‌آورند و این تقاضای غیرمصرفی، قیمت‌ها را به شکلی می‌کشد که کارگر واقعی توان خرید آن را ندارد.

وی افزود: بر اساس افزایش قیمت اخیر، اگر حقوق کارگر را در سطح مصوب در نظر بگیریم، او باید چندین سال، تمام حقوق خود را پس‌انداز کند تا بتواند حتی هزینه خرید نقدی یک خودروی «کوییک» را فراهم کند. این یک واقعیت تلخ است. در حالی که بخش‌هایی از جامعه با سرمایه‌گذاری در این بازار سودهای کلان می‌برند، موتور محرک اقتصاد کشور یعنی نیروی کار، از خرید ابزار کار خود نیز باز مانده است. دولت باید برای تثبیت قیمت‌ها، کنترل عرضه و ایجاد سهمیه عادلانه برای اقشار کم‌درآمد، تدابیر فوری اتخاذ کند.