میزان ذخایر طلا در ایران

ذخایر طلا بانک مرکزی در سال ۱۴۰۳ به میزان ۳۷ درصد افزایش پیدا کرده است

 همزمان با افزایش نرخ جهانی طلا در سال‌های اخیر، بانک‌های مرکزی در سطح جهان به‌طور مداوم ذخایر طلایی خود را افزایش داده‌اند. در ایران نیز بازار طلا از فروردین ۱۴۰۰ تا میانه ۱۴۰۴ بیشترین بازدهی را در میان بازارهای دارایی داشته است.

بانک مرکزی ایران با هدف کاهش ریسک‌های اقتصادی و کنترل نوسانات، ذخایر طلای خود را در سال ۱۴۰۳ حدود ۳۷ درصد افزایش داده است. این سیاست با هدف «تقویت ثبات مالی و ارزی»، «تنوع بخشی به دارایی‌های ذخیره‌ای»، «تقویت قابلیت سیاستگذاری مستقل»، «مصونیت در برابر شوک‌های خارجی»، «افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران» و «فراهم شدن زیرساخت برای توسعه ابزارهای مالی نوین» دنبال می‌شود.

درحال‌حاضر، ذخایر طلای بانک مرکزی ایران بیش از ۳۰۰ تن برآورد شده است. این اقدام همسو با سیاست سایر بانک‌های مرکزی جهان است که در سه سال اخیر هر سال حدود ۱۰۰۰ تن طلا به دارایی‌های خود افزوده‌اند. افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک مهم‌ترین عامل شتاب گرفتن این روند بوده است. ایالات متحده با بیش از ۸۰۰۰ تن طلا، بیشترین ذخایر طلا را در میان بانک‌های مرکزی دارد و پس از آن آلمان، روسیه و چین قرار دارند.

در اقتصاد ایران، کنترل تورم یکی از دغدغه‌های اصلی است. تورم مزمن دهه‌هاست در کشور وجود دارد و شهریورماه شصت‌ویکمین ماه متوالی بود که تورم نقطه‌به‌نقطه بیش از ۳۰ درصد ثبت شد. نوسانات نرخ ارز و تأمین پولی کسری بودجه دولت از مهم‌ترین عوامل تورم به شمار می‌روند. در چنین شرایطی، افزایش ذخایر طلا به عنوان یکی از راهکارهای تقویت توان بانک مرکزی برای مقابله با ریسک‌های اقتصادی مطرح شده است.

به گفته یکتا اشرفی، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی، سیاست افزایش ذخایر طلا در راستای استانداردهای بین‌المللی و اصول مدیریت ریسک‌های مالی اتخاذ شده است. طلا به عنوان دارایی امن (Safe Haven) نقشی تثبیت‌کننده در برابر نوسانات ارزی و تورم دارد و افزایش این ذخایر، توان بانک مرکزی را برای مدیریت نقدینگی و کنترل شوک‌های ارزی بالا می‌برد.

«تنوع بخشی به دارایی‌های ذخیره‌ای» باعث می‌شود کشور در برابر بحران‌های مالی آسیب‌پذیری کمتری داشته باشد. همچنین، با تکیه بر طلا به عنوان دارایی بدون ریسک، وابستگی به جریان‌های نقدینگی خارجی کاهش یافته و بانک مرکزی می‌تواند سیاست‌های پولی مستقل‌تری اتخاذ کند.

این ذخایر موجب «مصونیت در برابر شوک‌های خارجی» و افزایش تاب‌آوری اقتصاد ملی در شرایط تحریم یا نوسانات بازار جهانی می‌شود. علاوه بر آن، افزایش ذخایر طلا اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی را تقویت کرده و نشانه‌ای از مدیریت هوشمندانه منابع ملی است.

در نهایت، این اقدام زیرساخت لازم برای توسعه ابزارهای مالی نوین مانند اوراق مبتنی بر طلا و توکن‌سازی دارایی‌های مالی را فراهم می‌کند. اشرفی تأکید کرد که سیاست افزایش ذخایر طلا تصمیمی راهبردی برای تقویت استقلال مالی و ثبات اقتصادی کشور بوده و ظرفیت مانور بانک مرکزی در مواجهه با بحران‌ها و نوسانات جهانی را افزایش داده است.