حقوق پرستار خانگی در تهران چقدر است؟

در بازارِ آگهی‌های مراقبت از سالمند و کودک، کم‌ترین حقوق در تهران طی یک هفته اخیر مربوط به «پرستار خانم پاره‌وقت» در خیابان اسفندیاری بود؛ ۲۲ میلیون تومان ماهانه برای کاری که نیاز به حداقل یک‌سال سابقه دارد.

در مقابل، در پونک و تجریش، آگهی‌های پیمان‌کاری با دامنه ۴۰ تا ۴۵ میلیون تومان منتشر شده‌اند؛ نشانگر یک تورم موضعی نه به نفع نیروی کار، بلکه به سود واسطه‌ها و مؤسسات خدماتی که بخش عمده پرداخت را جذب می‌کنند.

بررسی میانگین خالص دریافتی پرستاران خانگی براساس داده‌های ۶ آگهی عمده نشان می‌دهد نرخ حقیقی پرداخت در تهران حدود ۲۶ تا ۲۹ میلیون تومان است؛ یعنی تقریباً معادل دو‌ونیم برابر پایه حقوق یک کارگر تمام‌وقت و در عین حال بدون بیمه و مزایا.

تضادِ حرفه و ارزش؛ مراقبت از انسان، مُزدِ نان

در گزارش‌های میدانی مربوط به مراکز اعزام نیرو، بیش از ۷۰ درصد پرستاران خانگی فاقد بیمه درمانی هستند و اغلب قراردادها به‌صورت «پروژه‌ای یا پیمان‌کاری» تنظیم می‌شود. شغلی که عملاً مراقبت جسمی و روانی از بیماران، سالمندان و کودکان را بر‌عهده دارد، از حمایت قانونیِ مشاغل سخت‌و‌زیان‌آور محروم است.

به‌عبارتی، حرفه‌ای که در خط مقدم سلامت عمومی ایفای نقش می‌کند، جزو مشاغلی است که کمترین سهم را از سیاست‌های حمایتی دولت دارد؛ نمونه‌ای بارز از تضاد اجتماعی میان «فضیلتِ کار» و «ارزش اقتصادی آن».

امنیت شغلی؛ بیمه‌ای که همیشه «در فایل بعدی» است

از مجموع آگهی‌های بررسی‌شده، تنها دو مورد به‌صراحت وجود بیمه را ذکر کرده‌اند؛ و هیچ‌یک از آنها مزایای مرخصی یا پاداش سالانه را شامل نمی‌شود. این یعنی پرستاران خانگی نه فقط با فشار جسمی مداوم، بلکه با ناامنی حقوقی دائمی مواجه‌اند.

درحالی‌که هزینه مراقبت از بیماران یا سالمندان در منزل گاه به چند میلیون تومان در روز می‌رسد، سهم نیروی انسانی از این چرخه، کم‌تر از یک‌سوم گردش مالی واقعی بازار است. شکافی که نماد بی‌عدالتی ساختاری و فقدان سازوکار شفاف مزد در مشاغل خانگی محسوب می‌شود.