سازه خطرناک در قلب پایتخت

 این اظهارات بی‌سابقه که در نشست خبری امروز مطرح شد، زنگ خطری جدی را نه فقط برای کسبه و هزاران بازدیدکننده روزانه این پاساژ، بلکه برای کلان‌شهر تهران به صدا درآورده است؛ شهری که به گفته همین مقام مسئول، ساختمان‌هایش از نظر ایمنی “اوضاع خوبی ندارند”.

پارکینگی که به بمب ساعتی تبدیل شد!

علی نصیری، رئیس سازمان مدیریت بحران، در تشریح دلایل این پیش‌بینی هولناک، به یکی از تخلفات ساختمانی مشهور این پاساژ اشاره کرد و گفت: «پارکینگ پاساژ علاءالدین به گوشی‌فروشی تبدیل شده است.» این تغییر کاربری غیرمجاز، که سال‌هاست مورد بحث و جدل بوده، تنها یک تخلف ساده نیست؛ بلکه از دیدگاه مهندسی، یک فاجعه تمام‌عیار است.

به گفته کارشناسان سازه، حذف پارکینگ و تبدیل آن به واحدهای تجاری، به معنای دستکاری در ستون‌ها، حذف فضاهای خالی ضروری برای مقاومت سازه و افزایش بار مُرده (Dead Load) بر طبقات پایینی ساختمان است. این تغییرات، محاسبات اولیه مقاومت ساختمان در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله را به طور کامل به هم ریخته و آن را به شدت آسیب‌پذیر کرده است. نصیری با تأکید بر این موضوع هشدار داد: «این ساختمان نیازمند مقاوم‌سازی فوری است و در صورت وقوع زلزله، به طور قطع فرو خواهد ریخت.»

چرا علاءالدین نماد بحران در تهران است؟

هشدار در مورد پاساژ علاءالدین، فراتر از یک ساختمان است؛ این پاساژ نمادی از یک بحران گسترده‌تر در پایتخت است. هزاران ساختمان تجاری، اداری و مسکونی دیگر در تهران وجود دارند که با تغییر کاربری‌های غیرمجاز، ساخت‌وسازهای غیراصولی و عدم توجه به اصول ایمنی، به بمب‌های ساعتی خاموشی تبدیل شده‌اند که با اولین لرزش جدی، می‌توانند فجایعی در ابعاد پلاسکو یا متروپل آبادان را رقم بزنند.

این هشدار رسمی نشان می‌دهد که صبر نهادهای مسئول به پایان رسیده و دوره چشم‌پوشی از این تخلفات آشکار تمام شده است. سوال اصلی این است: تکلیف هزاران کسبه‌ای که در این پاساژ فعالیت دارند و سرمایه زندگی خود را در آن گذاشته‌اند، چیست؟ تکلیف جان هزاران شهروندی که روزانه برای خرید به این مرکز مراجعه می‌کنند، با کیست؟

آیا علاءالدین پلمب می‌شود؟ سرنوشت نامعلوم یک غول تجاری

اظهارات قاطع رئیس مدیریت بحران، اکنون توپ را به زمین نهادهای اجرایی مانند شهرداری و قوه قضائیه می‌اندازد. آیا شاهد اقدام فوری برای الزام مالک به مقاوم‌سازی، تخلیه طبقات غیرمقاوم یا حتی پلمب کامل این مجموعه خواهیم بود؟

این هشدار، یک اتمام حجت آشکار با مالک پاساژ علاءالدین و هشداری جدی به مالکان سایر ساختمان‌های ناایمن در تهران است. جان شهروندان و پایداری شهر در برابر زلزله، موضوعی نیست که بتوان با آن معامله کرد. به نظر می‌رسد شمارش معکوس برای تعیین تکلیف پاساژ علاءالدین و دیگر ساختمان‌های مشابه آغاز شده و باید دید آیا این هشدار تکان‌دهنده، منجر به یک اقدام عملی برای پیشگیری از یک فاجعه حتمی خواهد شد یا در پیچ‌وخم‌های اداری به فراموشی سپرده می‌شود.