تیغ حذف یارانه در راه است / درآمد، دارایی و خودرو، ملاک‌های اصلی شناسایی
دولت با جدیت در حال اجرای تکلیف قانونی خود برای حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی است. پس از حذف حدود ۸ میلیون نفر، اکنون شمارش معکوس برای حذف ۱۰ میلیون نفر دیگر تا پایان سال آغاز شده است.
اما معیارهای این حذف گسترده چیست؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد سه شاخص اصلی شامل درآمد ماهانه بالای ۱۰ میلیون تومان، مالکیت خودرو و گردش حساب‌های بانکی، ملاک اصلی شناسایی پردرآمدهاست؛ معیارهایی که به دلیل ابهام و عدم تناسب با تورم، با انتقادات جدی مواجه شده‌اند.
در حالی که به نیمه دوم سال نزدیک می‌شویم، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فرآیند حذف یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد را با سرعت بیشتری دنبال می‌کند. این اقدام در راستای اجرای قانون بودجه سال جاری صورت می‌گیرد که دولت را موظف به حذف یارانه دهک‌های هشتم، نهم و دهم کرده است.
معیارهای شناسایی پردرآمدها چیست؟
بر اساس اظهارات مسئولان پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و سازمان هدفمندی یارانه‌ها، شناسایی افراد بر اساس داده‌های ثبتی و بدون اتکا به خوداظهاری صورت می‌گیرد. مهم‌ترین معیارها عبارتند از:
- درآمد خانوار: به گفته مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها، “مرز ۱۰ میلیون تومان درآمد ماهانه پس از کسر اجاره بها” یکی از شاخص‌های اصلی برای حذف است. با این حال، بسیاری از کارشناسان معتقدند این رقم با توجه به هزینه‌های سرسام‌آور زندگی، معیاری قدیمی و ناعادلانه است.
- دارایی‌ها: مالکیت خودرو (به‌ویژه خودروهای گران‌قیمت) و سایر دارایی‌های ثبت‌شده، نقش مهمی در دهک‌بندی افراد دارد.
- گردش حساب بانکی: با همکاری بانک مرکزی، حساب‌های تجاری از حساب‌های شخصی تفکیک شده و گردش مالی افراد به عنوان یکی از ملاک‌های تعیین استحقاق، به دقت بررسی می‌شود. بسیاری از اعتراضات ثبت‌شده در سامانه حمایت نیز مربوط به حساب‌های بانکی یا خودروهایی است که افراد ادعا می‌کنند متعلق به آن‌ها نیست.
وضعیت یارانه ایرانیان خارج از کشور
یکی از موضوعات پرابهام، وضعیت حدود یک میلیون ایرانی مقیم خارج است که یارانه دریافت می‌کنند. مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها تأکید کرده است که این افراد نیز مانند ساکنان داخل کشور بر اساس همین شاخص‌های مالی سنجیده می‌شوند و وضعیت اقامت (تحصیلی یا دائمی) و محل سکونت سرپرست خانوار در این ارزیابی لحاظ خواهد شد.
