رونمایی از ۲ تغییر بزرگ در حذف یارانه / خط قرمز جدید مشخص شد

بر اساس این خط‌کش جدید، هر فردی که در ماه بیش از ۱۰ میلیون تومان هزینه کند، یارانه‌اش قطع خواهد شد؛ سیاستی که به گفته نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، با ایرادات اساسی مواجه است و صدای اعتراض مردم را بلند کرده است.

علی جعفری آذر، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، در گفت‌وگویی جزئیات شیوه جدید دولت برای حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی را تشریح کرد و از ایرادات جدی آن پرده برداشت.

خط‌کش جدید دولت چیست؟

از شهریورماه ۱۴۰۴، وزارت رفاه مدل دهک‌بندی خانوارها را تغییر داده است:

• ملاک جدید: میزان هزینه ماهانه خانوار.
• آستانه حذف: اگر مجموع هزینه‌های یک خانواده به ازای هر نفر در ماه از ۱۰ میلیون تومان فراتر رود، آن خانواده جزو دهک‌های پردرآمد محسوب و یارانه آن قطع می‌شود.
• مثال: یک خانواده چهار نفره با هزینه ماهانه بیش از ۴۰ میلیون تومان، یارانه‌اش حذف خواهد شد.
• تغییر کلیدی: در این مدل جدید، ارزش مسکن (مالک بودن یا مستأجر بودن) دیگر در محاسبات دهک‌بندی نقشی ندارد.

چرا روش جدید ناعادلانه است؟ (انتقادات مجلس)

به گفته این نماینده مجلس، این روش نمی‌تواند بین هزینه‌های ضروری و هزینه‌های ناشی از رفاه تمایز قائل شود و دارای ایرادات جدی است:

• هزینه‌های اضطراری: یک خانواده ممکن است به دلیل یک عمل جراحی یا هزینه بالای درمان، در یک ماه مبلغی سنگین (مثلاً ۵۰ میلیون تومان) هزینه کند. این الگوریتم، این خانواده نیازمند را به اشتباه “ثروتمند” تشخیص می‌دهد.
• هزینه‌های تحمیلی: پرداخت شهریه مدارس غیردولتی یا دانشگاه، که گاهی از سر اجبار است، می‌تواند یک خانواده را در دهک بالا قرار دهد.
• داده‌های غیردقیق: سامانه اطلاعاتی دولت دقیق نیست و موارد متعددی از قطع یارانه افراد کم‌درآمد مانند بازنشستگان یا پرسنل نظامی گزارش شده است.

مقایسه با روش قدیم و ارزش واقعی یارانه

این نماینده همچنین یادآور شد که روش قبلی نیز بی‌نقص نبود:

• ایرادات روش قدیم (مبتنی بر درآمد): واریز وام یا دریافت شارژ ساختمان به حساب مدیر، به اشتباه به عنوان درآمد فرد محاسبه و منجر به قطع یارانه می‌شد.
• سقوط ارزش یارانه: مبلغ فعلی یارانه در مقایسه با ارزش دلاری آن در سال ۱۳۸۸ (حدود ۴۶ دلار در ماه) به شدت کاهش یافته و اعتراض یارانه‌بگیران را نیز به همراه داشته است.